życzenia ubiegłoroczne autorstwa paleontologa M. Rakocińskiego, moim zdaniem najładniejsza kartka świąteczna:)

Rośliny chronione Piekar cz.3- Orlik pospolity

Orlik pospolity Aquilegia vulgaris L. to piękna roślina z rodziny jaskrowatych. W stanie naturalnym występuje w Polsce stosunkowo rzadko, częściej spotkać można mieszańce- uciekinierów z ogródków działkowych, ogrodów itp. Charakterystyczne fioletowe kwiaty osadzone są w długich szypułkach i wznoszą się na smukłych łodygach. 

Orlika spotkać można w różnych środowiskach, od  wilgotnych lasów do zarośli i zrębów. W Piekarach ma jedno stanowisko, które pierwszy raz stwierdziłem w roku 2002. Nie znalazłem w literaturze wcześniejszych doniesień o jego występowaniu.

Orlik objęty jest ochroną gatunkową.

Płaskowyż Tarnowicki- krótka charakterystyka

Płaskowyż Tarnowicki to jednostka geomorfologiczna będąca częścią Progu Środkowotriasowego ciągnąca  się na terenie miasta przez dzielnicę Kozłowa Góra do centrum miasta, tworząc faliste wzniesienia o asymetrycznych stokach. Od wschodu graniczy on z Kotliną Józefki a od południa przechodzi w Płaskowyż Bytomsko-Katowicki. 

Powierzchnię płaskowyżu budują odporne wapienie i dolomity oraz mało odporne margle triasowe.  W obrębie jednostki znajdują się najwyższe wzniesienia rejonu Księża Góra i Winna Góra. Obszar płaskowyżu zajęty jest głównie pod grunty orne, terenu leśne i zabudowę mieszkaniową. W przeszłości istniało tu sporo małych kamieniołomów wapienia oraz kopalń galeny i galmanu, rud srebra i limonitu. Pozostałością tej działalności są wkomponowane obecnie w krajobraz małe kamieńczyki, wapienniki, warpie itp. 

Ciekawostką są stosunkowo liczne płaty muraw kserotermicznych (min. Piekary Śląskie, Radzionków, Nakło Śląskie, Orzech).

Malownicze formy krajobrazowe, walory kulturowe i przyrodnicze sprawiają że na terenie PT istnieje spory potencjał dla turystyki rowerowej i pieszej.

Ptaki Górnego Śląska

Górnośląskie Koło Ornitologiczne zrzesza ornitologów i pasjonatów "podglądania" ptaków z całego regionu. Spotkania odbywają w piątki w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. Podczas licznych prelekcji przedstawiane są obserwacje z terenu Górnego Śląska ale także okolic bardzo odległych. GKO prowadzi działalność naukową, popularyzatorską i dydaktyczną.
Członkowie koła badają awifaunę także Piekar Śląskich, szczególnym zainteresowaniem cieszy się Zbiornik Kozłowa Góra

 

więcej na: http://www.gko.muzeum.bytom.pl/

PLAN SPOTKAŃ GKO W SEZONIE 2012/2013

7 grudnia (piątek) 

• Jacek Udolf – Kraj Długiej Białej Chmury – Nowa Zelandia oczami śląskiego ornitologa
• Roland Dobosz – Ptaki Nowej Kaledonii
• film Wielki Rok

4 stycznia (piątek) 

• Ireneusz Oleksik, Grzegorz Lorek – Orangutan i gibon w jednym żyli lesie - Sumatra 2012
• Przygotowanie do zimowego liczenia ptaków wodnobłotnych 
• zwiedzanie wystawy Fotografii Dzikiej Przyrody 2012 

1 lutego (piątek) 

• Jan Lontkowski – Problemy identyfikacji szponiastych
• Mariusz Ostański – W krainie orlika - wędrówki po Bieszczadach Zachodnich

1 marca (piątek) 

• Tomasz Sczansny - Zmiany liczebności i rozmieszczenia derkacza Crex crex na powierzchni próbnej w Parku Krajobrazowym Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich
• Szymon Beuch - Dlaczego mieszańce dzięciołów Picus są takie rzadkie?
• Marcin Karetta – Tam gdzie karp mąci wodę - pokaz najnowszych zdjęć 
• Przygotowanie do sezonu lęgowego ptaków na Górnym Śląsku 

Rośliny chronione Piekar cz.2- Pływacz zachodni

Kolejną rośliną chronioną wartą poznania jest pływacz zachodni Utricularia Australis. Ta bardzo ciekawa roślina ma w mieście tylko jedno stanowisko w Dolinie Brynicy. Identyfikacji dokonał niezawodny Łukasz Krajewski, który zajmował się florą Doliny Brynicy i oznaczył w niej kilka arcyciekawych gatunków.

Jest to roślina uważana za rzadką w skali kraju, często mylona z pływaczem zwyczajnym. Jednakże na południu Polski (a zwłaszcza w naszym regionie) tak nie jest, jest to najpospolitszy pływacz, a jednoczenie niemal brak tu stanowisk pływacza zwyczajnego. Roślina związana jest z żyznymi wodami a ciekawostką jest fakt że jest ona mięsożercom. Należy do wyjątkowo ciekawej grupy roślin owadożernych (przy czym pędy ma zielone -też asymiluje, jedynie wzbogaca swą "dietę" takim pokarmem).

jeszcze o paleo... z przeszłości Piekar

Wczorajszy dzień obfity w wiadomości z paleontologii przypomniał mi jak bogaty w skamieniałości jest rejon Piekar. Liczne hałdy, wychodnie skalne czy mury to swoista kamienna księga dziejów Śląska. Działania ludzkie jak budowy dróg, osiedli itp. również często odsłaniają przed nami ten dawno wymarły świat. Kolega Łukasz z Dąbrowy prowadzący monitoring przyrodniczy podczas budowy A1 przysłał mi ciekawe zdjęcia ilustrujące wspaniale zachowane triasowe małże lima strata. Są to skamieniałości przewodnie wapienia muszlowego licznie występujące w rejonie. 

Wiele takich okazów znaleźć można było podczas tworzenia głębokiego przekopu fragmentu Płaskowyżu Tarnowickiego w Bobrownikach.

Paleontologiczny dzień w pracy:)

Dzisiaj w miejskim Gimnazjum nr 1 w Piekarach Śląskich odbyła się bardzo ciekawa prelekcja doktora Andrzeja Boczarowskiego pt. „Rekonstrukcje paleontologiczne”. Pan doktor przybył do szkoły na zaproszenie Koła Regionalistów.

Wykład był arcyciekawy (jak zresztą każdy prowadzony przez dr Boczarowskiego) i dotyczył sposobów rekonstruowania dawno wymarłych organizmów. Mowa była nie tylko o dinozaurach ale i hominidach. Wiele ciekawostek popartych wspaniałymi prezentacjami oraz pokazami z najsłynniejszych parków dinozaurów w Polsce min. Krasiejowa (dr Boczarowski jest współtwórcą dinozaurów w tych miejscach oraz świetnych dioram znajdujących się na Wydziale Nauk o Ziemi UŚ), nowinki ze świata paleontologii oraz niesamowite obrazy ilustrujące rekonstrukcje dawno wymarłych zwierząt  to tylko część tego wspaniałego dwugodzinnego spotkania. Sporo czasu dr Boczarowski poświęcił „naszym” śląskim dinozaurom uświadamiając nam jak odkrycie silezaura jest ważne dla nauki no i że nie był on dinozaurem a ich przodkiem.

Pan dr Andrzej Boczarowski jest rodowitym Piekarzaninem, paleontologiem , pracownikiem Wydziału Nauk o Ziemi. Stworzył i zrekonstruował wiele dioram i modeli paleofauny, które można podziwiać w licznych muzeach.

Można powiedzieć że Śląsk to paleontologiczne eldorado już nie tylko ze względu na licznie zachowane tu skamieniałości karbońskie i triasowe

Rośliny chronione Piekar cz. 1- Goryczka krzyżowa

Piekary rzadko komu jawią się jako miasto bogate w walory przyrody ożywionej. Wielowiekowa eksploatacja surowców mineralnych wywarła ogromne piętno na otaczającej nas przyrodzie . Pomimo tego w mieście znajduje się wiele miejsc o bogatej przyrodzie gdzie spotkać można wiele cennych i rzadkich przedstawicieli flory i fauny.

Jedną z takich roślin jest goryczka krzyżowa  Gentiana cruciata L. piękna roślina posiadająca grubą łodygę gęsto ulistnioną, o małych fioletowych kwiatach tworzących kępy. Rośnie na podłożu bogatym w wapń, charakterystyczna jest dla muraw kserotermicznych.

Goryczka objęta jest ochroną ścisłą, jest to gatunek bardzo rzadki na Wyżynie Śląskiej. Piekarskie stanowiska znane od około 100 lat (badania niemieckich botaników), znajdują się w zachodniej części miasta. Obecna populacja wynosi około 40 osobników.

Goryczka krzyżowa jest też rośliną żywicielską bardzo rzadkiego modraszka - modraszka rebeli Maculinea rebelii.

 (za informacje dotyczące historycznych stanowisk goryczki dziękuję botanikowi Łukaszowi Krajewskiemu)